Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT przy robotach budowlanych

Firma nasza świadczy roboty budowlane specjalistyczne. Po wykonaniu pewnego zakresu robót w okresie od 1 do 31 stycznia br., przekazaliśmy do inspektora operaty wykonawcze i protokoły obmiaru robót wykonanych w tym miesiącu. Po sprawdzeniu przez inspektora (w ciągu trzech tygodni, czyli ok. 25 lutego) zostanie podpisany protokół odbioru i otrzymamy certyfikat płatności, na podstawie którego będziemy mogli wystawić fakturę (z terminem płatności 35 dni).

1) Kiedy w tym przypadku powstanie obowiązek podatkowy?

Zgodnie z zasadą ogólną, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania jej części, dla której określono zapłatę. Jeżeli jednak wcześniej podatnik otrzyma całość lub część należności, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania (w tej części).

Jednak dla usług budowlano-montażowych (świadczonych na rzecz innego podatnika) ustawodawca określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. W przypadku tych usług obowiązek podatkowy w VAT powstaje w momencie wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a) ustawy o VAT - Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Przy czym w myśl art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie sporządzi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, czyli w przypadku usług budowlanych 30. dnia od dnia wykonania usług. Gdy taki termin nie jest określony, to obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności.

Przy usługach budowlanych i budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje zasadniczo z chwilą wystawienia faktury.

Jak podkreśliło Ministerstwo Finansów w broszurze informacyjnej pt. "Zmiany w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od 1 stycznia 2014 r." o wykonaniu usług budowlanych będzie decydować faktyczne wykonanie usługi, nie zaś przyjęcie tych usług na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych. Protokół ten zdaniem Ministerstwa potwierdza fakt wykonania usługi, ale nie przesądza o terminie jej wykonania.

Tak więc w sytuacji przedstawionej w pytaniu za "datę wykonania" usługi należy przyjąć 31 stycznia 2014 r. Termin na wystawienie faktury w tym przypadku upłynie w 30. dniu od dnia jej wykonania, czyli 2 marca. Jak wskazano w pytaniu, faktura za tę usługę zostanie wystawiona najprawdopodobniej 25 lutego br., co oznacza, że obowiązek podatkowy powstanie w tym dniu.

2) Jaką datę należy umieścić na fakturze w rubryce "data sprzedaży"?

Obecnie, jak wynika z art. 106e ustawy o VAT, faktura powinna zawierać m.in.:

1) datę wystawienia,

2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,

3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,

4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,

5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi,

6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu za datę wykonania usługi należy przyjąć 31 stycznia br. i wskazać ją w pozycji "Data wykonania usługi".