Identyfikator podatkowy rolnika ryczałtowego na fakturze VAT RR i w pliku JPK_VAT

Wystawiamy faktury VAT RR w związku z nabyciem towarów od rolników ryczałtowych. Obecnie ich identyfikatorem jest numer PESEL. Jednak w naszym programie księgowym znajdują się dane rolników, którzy przed dniem 1 stycznia 2012 r. byli objęci identyfikatorem NIP. Taki właśnie numer pojawia się w naszych rejestrach. Czy w związku z obowiązkiem wysyłania pliku JPK_VAT powinniśmy usunąć z bazy NIP kontrahenta i pozostawić tylko numer PESEL?

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2017 r. poz. 869 ze zm.) w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL. Natomiast w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu identyfikatorem podatkowym jest NIP.

Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami. Obowiązkiem tym objęte są również inne podmioty, które na gruncie odrębnych przepisów są podatnikami, oraz płatnicy podatków i podmioty będące płatnikami składek ubezpieczeniowych (art. 2 ust. 1-3 ustawy o NIP).

Zatem rolnik ryczałtowy korzystający ze zwolnienia, który nie jest czynnym podatnikiem VAT i nie prowadzi działalności gospodarczej posługuje się numerem PESEL.

Przepisy w tym zakresie zmieniły się na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 171, poz. 1016). Po 1 stycznia 2012 r. NIP rolnika ryczałtowego wygasł i od tego momentu identyfikatorem jest PESEL.

Ponadto, jak wynika z art. 116 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT w omawianym przypadku, na fakturze VAT RR należy wskazać między innymi PESEL sprzedawcy. Natomiast zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o ile zostaną spełnione warunki określone w art. 116 ust. 6 ustawy o VAT. W takiej sytuacji faktura dokumentująca nabycie powinna zostać wykazana w pliku JPK_VAT w części dotyczącej ewidencji zakupu.

Z "Broszury informacyjnej dot. struktury JPK_VAT (3)" dostępnej na stronie internetowej Krajowej Administracji Skarbowej, wynika, że w pliku JPK_VAT w ewidencji zakupu należy ująć m.in. numer, nazwę i adres dostawcy. Przez numer dostawcy rozumie się numer, za pomocą którego dostawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. W opinii redakcji mowa tutaj jest o NIP. Pod kątem analizy porównawczej plików, należy zaznaczyć, że powyższa faktura nie zostanie wykazana w pliku JPK_VAT sprzedawcy, gdyż rolnik ryczałtowy, który nie jest czynnym podatnikiem nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji VAT, ani wysyłania pliku JPK_VAT. Z tego względu wskazanie numeru PESEL rolnika w ewidencji zakupu nabywcy nie jest zdaniem redakcji konieczne. W pozycji "numer dostawcy" należy wpisać słowo "brak".

Reasumując

W przedstawionej w pytaniu sytuacji, na fakturze VAT RR powinien być umieszczony między innymi numer PESEL dostawcy. Zdaniem redakcji, w pliku JPK_VAT, w części dotyczącej ewidencji zakupu, nabywca nie ma obowiązku wskazania NIP rolnika ryczałtowego (używanego przed 2012 r.), ani obecnego identyfikatora tj. numeru PESEL. Aby prawidłowo udokumentować i rozliczyć transakcję, zasadne może okazać się usunięcie NIP-u rolnika z bazy danych, którą posiada Czytelnik.