Umowa użyczenia pojazdu a koszt podatku od środków transportowych

Jestem właścicielem samochodu dostawczego o dmc powyżej 3,5 tony. Planuję przekazać pojazd na podstawie umowy użyczenia mojemu szwagrowi, który będzie wykorzystywał go w prowadzonej działalności gospodarczej. Czy w zawieranej umowie użyczenia może znaleźć się zapis mówiący o tym, iż to szwagier będzie zobowiązany opłacać podatek od środków transportowych za ten pojazd?

NIE. Taki zapis nie będzie miał skutków prawno-podatkowych. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170 ze zm.) w art. 9 ust. 1 wyraźnie stanowi, iż obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących właścicielami środków transportowych. Jak właścicieli traktuje się również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany, oraz posiadaczy środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Polski jako powierzone przez zagraniczną osobę fizyczną lub prawną podmiotowi polskiemu. Jeżeli środek transportowy stanowi współwłasność dwóch lub więcej osób fizycznych lub prawnych, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach. Oznacza to, iż podatnik podatku od środków transportowych nie może zostać ustalony w drodze umowy cywilnoprawnej (umowy użyczenia). Nie ma bowiem prawnej możliwości ustalenia w drodze umowy cywilnoprawnej kwestii ponoszenia ciężarów publicznych, w tym podatków. Obowiązek podatkowy nie może być dowolnie modyfikowany poprzez wolę stron danej umowy.

Strony umowy użyczenia nie mogą wspólnie ustalić, iż zobowiązanym do zapłaty podatku od środków transportowych będzie użytkownik pojazdu. Mimo zawarcia umowy użyczenia obowiązek ten będzie obciążał Czytelnika jako właściciela pojazdu. Będzie dotyczył go również obowiązek składania corocznej deklaracji na podatek od środków transportowych i ewentualna konieczność jej korekty. Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium Polski, a w razie nabycia środka transportowego zarejestrowanego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty. W przypadku zmiany właściciela środka transportowego zarejestrowanego, obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności.

Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok WSA w Krakowie z dnia 12 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Kr 119/07, w którym Sąd stwierdził, iż: "Żadne postanowienia umowne nie mogą modyfikować obowiązków podatkowych wynikających z mocy ustawy. Z art. 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej wynika bowiem m.in., że określanie podmiotów opodatkowania następuje w drodze ustawy".

Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby Czytelnik obciążał swojego szwagra z tytułu użytkowania pojazdu kosztami, które ponosi, w tym kosztami rat podatku od środków transportowych.